جامعه شناسی و پژوهش

بدون پژوهش، تصمیم گیری نکنیم

جامعه شناسی و پژوهش

بدون پژوهش، تصمیم گیری نکنیم

این وبلاگ با هدف آشنایی با پژوهش های جامعه شناسی و رسانه راه اندازی شده است. از کاربران محترم خواهشمند است نظرات خود را در راستای افزایش کیفیت محتوایی وبلاگ در میان بگذارند.

کلمات کلیدی

اولین کنفرانس ملی جامعه شناسی عشایر در تیرماه 1394 در مرکز استان فارس برگزار خواهد شد. دبیرخانه کنفرانس از بیستم اسفندماه 1393 فعالیت خود را رسما آغاز خواهد کرد.

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۶ اسفند ۹۳ ، ۱۷:۳۹
همتعلی حیدری

رمانتیسم

رُمانتیسم (به فرانسوی: Romantisme) یا رمانتیسیسم (به انگلیسی: Romanticism) عصری از تاریخ فرهنگ در غرب اروپا است، که بیشتر در آثار هنرهای تجسمی، ادبیات و موسیقی نمایان شد.

رمانتیسم جنبه‌های احساسی و ملموس را دوباره به هنر غرب وارد کرد. هنرمندان رمانتیک آزاد از چهارچوب‌های تصویرگری‌های سنتی، به تحقق بخشیدن ایده‌های شخصی خود پرداختند.[۱]

رمانتیسیسم را همانطور که از نامش پیداست، باید نوعی واکنش احساسی در برابر خردمحوری به‌شمار آورد. تمایلی به برجسته کردن خویشتن انسانی، گرایش به سوی خیال و رویا، به سوی گذشته تاریخی و به سوی سرزمین‌های ناشناخته. از دید انسان رمانتیک، جهان به دو دسته خردگرا (به قول نووالیس: جهان اعداد و اشکال) و به دسته احساسات و یا به‌طور دقیق‌تر، والاترین‌ها و زیبایی‌ها تقسیم می‌شود.

رمانتیسم در اصل، جنبشی هنری بود که در اواخر قرن هجدهم و نوزدهم در ادبیات و سپس هنرهای تجسمی، ابتدا در انگلستان و سپس آلمان، فرانسه و سراسر اروپا رشد کرد. رمانتیسم تا حدودی بر ضد جامعه اشرافی و دوران روشنگری (به طور بهتر عقلانی) بود. گفته می‌شود که ایدئولوژی انقلاب فرانسه و نتیجه‌های آن این طرز فکر را تحت تأثیر خود قرار داد.

رمانتیسم را جنبشی ضد روشنگری می‌دانند. برلین، به‌خصوص، علاقه‌مند به استفاده از چنین لفظی برای اشاره به این جنبش بود. درحالی‌که روشنگری نهضتی فکری به‌حساب می‌آمد که با علم و منطق و پیشرفت‌های نظام‌های عقلانی بشری در فهم علوم تجربی و انسانی گره خورده بود، متفکرین و هنرمندان رمانتیک، تأکید فرهنگی بر خرد را محدودکننده و سرکوبگر روح آدمی می‌دانستند و بر مؤلفه‌هایی چون هنر، شور، هیجان، تخیل، مضامین معنوی، مناسک و نمادها تأکید می‌کردند. در میان اصحاب رمانتیک، امر خاص ارزشمندتر از امر عام بود و خاص‌بودن فرهنگ‌های بومی، تنوع و تکثر زبان‌های بشری، هویت‌های محلی و منحصربه‌فرد بودن آدمیان ستایش می‌شد[۲].

واژه‌شناسی

ابتدا صفت «رمانتیک» بود که کم‌کم در قرن هفدهم میلادی در بیشتر زبان‌های اروپایی بر سر زبان‌ها افتاد. این صفت که از کلمهٔ لاتینی رومانتیکوس (به لاتین: Romanticus) برگرفته شده بود به داستان‌هایی گفته می‌شد که به زبان‌های عامیانهٔ اروپا (و نه به زبان لاتین) نوشته شده باشند، در شیوهٔ نوشتار نو باشند و از قوانین کلاسیک پیروی نکنند. در آن زمان که ادبیات [و هنر] بر پایهٔ عقل‌گرایی استوار بود اثر رمانتیک چیزی بود «عجیب و غریب، هوس‌باز و دروغ‌پرداز». صد سال بعد، و ابتدا در انگلیسی و آلمانی، این واژه بار معنایی مثبت یافت و برای نشان دادن «زیبایی و دل‌انگیزی» یک اثر به کار رفت. کمی بعد در فرانسه به این مکتب نو که تازه داشت پا می‌گرفت نام رمانتیسم داده شد، برخی نیز به پیروی از استاندال از معادل ایتالیایی کلمه رمانتیسیسم استفاده کردند، اما هرگز توضیح بیشتری دربارهٔ آن ندادند. مادام دو استال اثری را رومانتیک می‌دانست که «به نحوی به داستان‌های شهسواریوابسته باشد.» گوته آن را در برابر واژهٔ کلاسیک به کار می‌برد. از منظر او رمانتیک هر چیزی بود که بیمار است و کلاسیک در برابر آن سالم است. در اروپای قرن هجدهم، رمانتیسم به گستره‌ای از آثار اشاره داشت که ویژگی‌های گوناگونی داشتند اما در نهایت همه بیانگر حالت روحی خاص آن دوره بودند.[۳]

بحث اندیشه رمانتیک را بایستی در مقولاتی چون «قرارداد اجتماعی» و «نظریه اندام‌وار دولت» جستجو کرد که اولی در آثار افرادی چون روسو، هابز و لاک و دومی در نظریات اندیشمندانی چون هگل مشهود است.

این مکتب زاییدهٔ تمدن صنعتی و پیشرفت طبقه متوسط در سدهٔ نوزدهم می‌باشد. رمانتیکها به رؤیا و اندیشه خود بیش از هر انگیزه طبیعی و غیر طبیعی اهمیت می‌دادند و آنچه می‌نوشتند جلوه‌هایی از جهان نا شناخته اندیشه و پندار بود.

خیال پردازان قرن ۱۹ توده را آنگونه که بودند تصور نمی‌کردند بلکه آنگونه که می‌خواستند باشد تجسم می‌ساختند؛ بنابراین رمانتیسم در برابر واقع‌گرایی بود.

آنها برعکس کلاسیسیست‌ها به خرد نمی‌پرداختند، بلکه به فرمان احساس و اندیشه گوش می‌دادند.

البته رمانتیک‌ها کاوش عقلی را یکسره بیهوده نمی‌دانستند، بلکه معتقد بودند که عقل فقط نمایندهٔ جزئی از استعدادهای انسان است. بنابراین اغلب آنها برای درک تمامیت عالم به نگرش‌های زیباشناسانه و شهودی روی می‌آوردند و اعتقادشان این بود که بینش عقلی از درک هستی ناتوان است.

ژان ژاک روسو از مهمترین متفکرین رمانتیک می‌گوید: «در نهایت، عقل راهی را در پیش می‌گیرد که قلب حکم می‌کند».

هنرمند رمانتیک توده را دشمن می‌داند و چون از زندگی در اجتماع خویش گریزان است به دامان خیال‌ها و اندیشه‌های خویش پناه می‌برد و به دوران‌های باستانی و سده‌های میانه و روزگار کودکی و سرزمین آرزوها و تنهایی باز می‌گردد.

رمانتیسم فریاد خشم و اعتراض بر ضد بندگی انسان، کشاکش‌های سرمایه‌داری و برگرداندن به شهرهای کارگری و بر ضد صنعتگران سرمایه‌دار است.

بنیان رمانتیسم با ایده‌آلیسم (Idealism) نزدیکی دارد و هنرمند رمانتیک زندگی و اجتماع را زاییدهٔ اندیشه می‌داند و دگرگونی‌های توده را (بر خلاف واقع‌گرایان) وابسته به دگرگونی‌های اندیشه بشری می‌داند.

رمانتیسیسم در موسیقی

ارنست هوفمان، بتهوون، شوپن، شوبرت، فلیکس مندلسون، روبرت شومان، فرانتس لیست، برامس، هکتور برلیوز، یوهان اشتراوس، آنتوان بروکنر، ریچارد واگنر و پیتر ایلیچ چایکوفسکی از برجسته‌ترین موسیقی‌دانان و آهنگ‌سازان رمانتیک محسوب می‌شوند.

ادبیات

فرانسه: ویکتور هوگو (بنیانگذار)، ژان ژاک روسو، شاتوبریان، لامارتین، استاندال.

انگلستان: ویلیام وردزورث، لرد بایرون، ویلیام بلیک، ساموئل تیلور کالریج.

آلمان: گوته، شیلر.

ایتالیا: مانتسونی و لئوپاردی.

اسپانیا: سوریلیا.

روسیه: پوشکین، لرمانتوف.

از دیگر پیشوایان جنبش رمانتیک در ادبیات می‌توان به الکساندر دوما (پدر)اشاره کرد.

نقاشی و مجسمه‌سازی

در زمینه هنرهای تجسمی،رمانتیسیسم با کنار نهادن خطوط خشک و مضمون‌های باستانی کلاسیسیسم، حرکتی نو در طرح و رنگ به‌وجود آورد. اوژن دولاکروا، کاسپار داوید فریدریش، تئودور ژریکو و گرو نمایندگان برجستهٔ این جنبش در نقاشی و داوید دانژه و باری در مجسمه‌سازی بودند.

فرانسیسکو گویا نابغه هنری عصر رومانتیسیسم در اسپانیا است. در آثار او نوعی حال و هوای شادی آور روکوکوی پسین را می‌بینیم. یکی از آثار او نقاشی کارلوس چهارم است که از نظر روانشناسی به طرزی شگفتی آور امروزی است. بزرگترین اثر اوپرده سوم ماه می است. این پرده اعدام گروهی مبارزانی را نشان می‌دهد که علیه نیروهای فرانسوی برخاسته بودند. او به شیوه مخصوص رومانتیکی این پرده را به تصویر در آورده تا حقیقتی شاعرانه را بیان کند. گویا تصویری را آفرید که به نمادی هولناک در دنیای جدید مبدل شده است.

در فرانسه انگر معتقد بود طراحی نسبت به نقاشی از اولویت برخوردار است. در پرده کنیز با برده نوعی حس عالی رنگ شناسی نمایان است. او در این اثر مجموعه‌ای از رنگ مایه‌های شفاف و بافت پرمایه را به تصویر در آورده است. حالت شاعرانه کنیز، که افسون هزار و یک شب را تداعی می‌کند، از لحاظ منسجم ساختن تصویر، اهمیتی معادل با کمپوزیسیون ظریف و متعادل آن دارد. این موضوع نامتعارف از مشخصات جنبش رومانتیکی محسوب می‌شود.[۴]

اصول رمانتیسیسم

۱- اهمیت دادن به فردیت و احساس هنرمند.

۲- در این مکتب احساس به خاطر احساس و عاطفه به خاطر عاطفه اهمیت دارد.

۳- عدم تبعیت از قوانین ثابت و پیروی از امیال ذهنی.

۴- بر تر شمردن عواطف انسانی و مسائل معنوی (رمانتی سیسم در نقاشی با عبارت برتری و غلبه احساس بر عقل توصیف می‌شود).

۵- استفاده از هنر به عنوان وسیله‌ای برای تحریک احساسات.

۶- نمایش فضاهای خیال انگیز و اسرار آمیز و حالت غیر عادی آشفته و گاه جنون آمیز انسان‌ها.

۷- نمایش هیجان طوفان و طبیعتی سر کش شیوه‌ای پر از حرکت و رنگ را می‌طلبد.

۸- آزادی؛ بدین معنی که هنرمند هر بخشی از زندگی را که خواست می‌تواند آزادانه به تصویر بکشد.

۹-رمانتیک‌ها با نوعی حالت عارفانه به زندگی می‌نگرند (کشف و شهود).

۱۰- کوشش برای فرار از واقعیت که افراط رمانتیک‌ها در این اصل باعث پیدایش جنبش واقع‌گرایی شد.

رمانتیسم انگلیسی

انسان‌شناس انگلیسی، ادوارد تایلور (۱۸۳۲-۱۹۱۷)

در سدهٔ نوزدهم انسان‌گرایانی مانند شاعر و مقاله‌نویس انگلیسی متیو آرنولد (به انگلیسی: Matthew Arnold) (۱۸۲۲-۱۸۸۸) واژهٔ فرهنگ را برای ارجاع به آرمان‌های پالایش‌شده برای افراد بشر که به بهترین نحو در جهان اندیشیده و گفته شده‌است به کار برد. این مفهوم از فرهنگ با مفهوم آلمانی بیلدونگ (به آلمانی: Bildung) قابل مقایسه‌است: «... فرهنگ جست‌وجوی کمال مطلق از طریق ابزارهای فهم دربارهٔ همهٔ چیزهایی است که به انسان بستگی دارد؛ بهترین چیزی که در جهان اندیشیده و گفته شده‌است".[۵]

در عمل، فرهنگ به یک آرمان ممتاز و نخبه‌گرایانه بازمی‌گشت و با فعالیت‌هایی مانند هنر، موسیقی کلاسیک و آشپزی اشرافی همراه بود.[۶] از آن‌جا که این اشکال فعالیت‌ها با زندگی شهری عجین شده بود، فرهنگ با تمدن (City از ریشهٔ لاتین Civitas) بازشناسی می‌شد. منظر دیگر جنبش رومانتیک دربردارندهٔ علاقه به فولکلور یا موسیقی محلی بود که به بازشناسی فرهنگ غیرنخبگان انجامید. این تمایز اغلب به عنوان چیزی تلقی می‌شد که فرهنگ عالی را که عمدتاً به گروه اجتماعی حاکم مربوط است از فرهنگ پست جدا می‌کند. به عبارت دیگر، ایدهٔ فرهنگ که در اروپای سدهٔ هیجدهم و اوایل سدهٔ نوزدهم توسعه یافت نابرابری‌هایی را در جوامع اروپایی منعکس می‌کند.[۷]

ماتیو آرنولد فرهنگ را در مقابل آنارشی یا هرج‌ومرج قرار می‌دهد. دیگر اروپاییان پیرو فیلسوفانی نظیر توماس هابز و ژان ژاک روسو فرهنگ را در مقابل وضعیت طبیعی قرار می‌دهند. هابز و روسو معتقدند که بومیان آمریکا که سرزمینشان به وسیله اروپاییان تسخیر شد، از سده‌های ۱۶ به بعد در وضعیت طبیعی به سر می‌بردند؛ این تضاد در مقایسهٔ «متمدن» و «غیرمتمدن» مطرح شده‌است. براساس این اندیشه ما می‌توانیم برخی کشورها و ملت‌ها را نسبت به دیگران به عنوان متمدن‌تر و برخی از مردم را فرهنگی‌تر تلقی کنیم. این تقابل به نظریهٔ داروینیسم اجتماعی هربرت اسپنسر و نظریهٔ تحول فرهنگی لوییس هنری مورگان انجامید. همچنان که برخی منتقدین بحث کرده‌اند که تمایز میان فرهنگ‌های عالی و پست ناشی از مجادله میان نخبگان و غیرنخبگان اروپایی است، برخی دیگر از آنان استدلال می‌کنند که تمایز میان متمدن و غیرمتمدن چیزی جز مجادله میان قدرت‌های استعماری اروپایی و مستعمراتشان نیست. دیگر منتقدین سدهٔ نوزدهم پیرو ژان ژاک روسو این تمایز را میان فرهنگ عالی و پست پذیرفته‌اند اما همچنین پالایش و پیچیدگی فرهنگ عالی را در نظر گرفته‌اند. آن‌ها این تغییرات را به عنوان توسعهٔ غیرطبیعی، ابهام‌آفرین و انحراف از وضعیت طبیعی مردم می‌دانند. این منتقدین موسیقی محلی (چنانچه توسط طبقهٔ کارگر ساخته شده باشد) را بیان راستین شکل طبیعی زندگی می‌شناسند، در حالی که موسیقی کلاسیک در مقایسه با طبیعت و زندگی خالص، سطحی و منحط به نظر می‌رسد. به همین سیاق، این دیدگاه، اغلب مردم متکی به فطرت را مردمی غیراهلی تصویر می‌کند که به شکلی اصیل و غیرمصنوعی ساده و سالم زندگی می‌کنند و به وسیلهٔ سیستم سرمایه‌داری به‌شدت طبقاتی غرب دچار انحطاط نشده‌اند.

در سال ۱۸۷۰ ادوارد تایلور (۱۹۱۷-۱۸۳۲) این اندیشه‌های مبتنی بر فرهنگ عالی در برابر پست را برای طرح تئوری تحول مذهب به کار برد. براساس این تئوری، مذهب از شکل چندخدایی بهیکتاپرستی متحول می‌شود.[۸] او در ادامهٔ مطالعات خود فرهنگ را به عنوان مجموعهٔ گوناگونی از فعالیت‌های مشخص‌کنندهٔ انواع اجتماعات انسانی بازتعریف کرد. این دیدگاه راه را برای درک مدرن از فرهنگ هموار کرد.

رومانتیسم آلمانی

فیلسوف آلمانی ایمانوئل کانت (۱۸۰۴- ۱۷۲۴) تعریفی فردگرایانه را از «روشنگری»، شبیه به مفهوم بیلدونگ ارایه داد: «روشنگری خروج انسان از نابالغی خودانگیخته‌است»[۹] او بحث کرد که این نابالغی از فقدان فهم و درک ما ناشی نمی‌شود، بلکه از نبود شوق اندیشیدن مستقل سرچشمه می‌گیرد. برخلاف این جبن فکری، کانت بر: شجاعت خردمندبودن (به آلمانی: Sapere aude) اصرار داشت. در واکنش به کانت، پژوهشگران آلمانی مانند یوهان گاتفرید هردر (۱۸۰۳- ۱۷۴۴) اظهار داشتند که آفرینش‌گری انسان که ضرورتاً پیش‌بینی‌ناپذیر و در اشکالی فوق‌العاده گوناگون رخ می‌نماید، همانند عقلانیت بشری حائز اهمیت است. افزون بر این، هِردر شکلی جمعی از بیلدونگ را پیشنهاد کرد: «برای هردر، بیلدونگ کلیت تجربیاتی بود که یک هویت منسجم و احساس سرنوشت مشترک را برای مردم به وجود می‌آورد».[۱۰]

در ۱۷۹۵ زبان‌شناس و فیلسوف بزرگ، ویلهلم فون هومبولت (۱۸۳۵- ۱۷۶۷) همگان را به انسان‌شناسی‌ای فرخواند که می‌توانست علایق کانت و هردر را درهم آمیزد. در دوران رومانتیک پژوهشگران آلمانی به‌ویژه آنانی که با جنبش‌های ناسیونالیستی سروکار داشتند — مانند مبارزه و ستیز ناسیوناسیت‌ها برای خلق «آلمان» ورای شاه‌نشین‌های گوناگون و مبارزات ملی‌گرایان از طریق اقلیت‌های قومی علیه امپراطوری اتریش - مجارستان — عقیده‌ای گسترده‌تر از فرهنگ را به عنوان «دیدگاهی جهانی» ترویج کردند. بر مبنای این مکتب فکری هر گروه قومی یک دیدگاه جهانی مشخص دارد که با دیدگاه جهانی دیگران قابل‌مقایسه نیست. با وجود شمولیت بیشتر نسبت به دیدگاه‌های پیشین، این رهیافت فرهنگی نیز همچنان اجازه می‌داد میان فرهنگ‌های «بدوی» و «متمدنانه» تمایز قایل شویم.

در ۱۸۶۰ آدولف باختین (به آلمانی: Adolf Bastian) (۱۹۰۵- ۱۸۲۶) برای «یگانگی روحی بشریت» به استدلال می‌پرداخت. او ادعا می‌کرد که مقایسه‌ای علمی از همهٔ جوامع انسانی آشکار خواهد کرد که دیدگاه‌های جهانی متمایز، دربردارندهٔ عناصر بنیادی یکسانی است. براساس نظر باختین، همهٔ جوامع انسانی در مجموعه‌ای از «ایده‌های اصلی» (به آلمانی: Elementargedanken) شریک‌اند؛ فرهنگ‌های متفاوت یا «ایده‌های قومی» (به آلمانی: Volkergedanken) انطباق محلی این ایده‌های بنیادی‌اند.[۱۱] این دیدگاه راه را برای درک و فهم فرهنگ مدرن هموارکرد. فرانز بواس در این سنت پرورش یافت و هنگامی که آلمان را به سوی پرش به بالا ↑ The knowledgebook: everything you need to know to get by in the 21st Century. 2009. Washington, D.C. : National Geographic.

منابع

  • Meyer H. Abrams, ۱۹۷۱. The Mirror and the Lamp: Romantic Theory and the Critical Tradition (Oxford University press)
  • Walter Friedlaender, ۱۹۵۲. David to Delacroix, (Originally published in German; reprinted ۱۹۸۰)
  • Fritz Novotny, ۱۹۷۱. Painting and Sculpture in Europe, ۱۷۸۰-۱۸۸۰, (۲nd edition; reissued ۱۹۸۰)
  • Marcel Brion, ۱۹۶۶. Art of the Romantic Era: Romanticism, Classicism, Realism (Originally published in French)
  • سیدحسینی، رضا. مکتب‌ها ادبی ۱. ج. اول. چاپ دهم. تهران: موسسه انتشارات نگاه، ۱۳۷۱. ۱۶۳ و ۱۶۴. 
  • رامون تریادو، خوان. راهنمای هنر باروک. نشر ساقی، ۱۳۸۶. 
  • شِرَت، ایوُن (۱۳۸۷)، فلسفهٔ علوم اجتماعی قاره‌ای: هرمنوتیک، تبارشناسی و نظریهٔ انتقادی از یونان باستان تا قرن بیست و یکم، ترجمهٔ هادی جلیلی، تهران، نشر نی. ISBN 978-964-185-067-0
  • کتاب موسیقی کلاسیک و رمانتیک - تالیف:هوشنگ کامکار - نشر دانشگاه هنر
۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۹ شهریور ۹۳ ، ۱۸:۳۳
همتعلی حیدری

روش تحقیق نظری و عملی

حیدری، شهریور ماه 1393

انواع روش تحقیق:

  1. تحقیق پیمایشی: تبیین پدیده ها، تدوین فرضرضیه ها یی برای تبیین و آزمون پذیری و با ابزاز پرسشنامه با سوالات بسته، مشخص کردن دامنه تغییر پاسخ ها،  
  2. تحقیق آزمایشی: برای تبیین نحوه ی کنش، گروه آزمایش یا گواه(دستکاری شده) و گروه کنترل وجود دارد، دقت آزمایش در طرح های آزمایشی باید چنان باشد که توسط دیگران قابل تکرار باشد.
  3. تحقیقات میدانی: برای درک و شناخت نحوه ی عمل یک واحد اجتماعی یا سازمان یا ... مطالعات میدانی معمولا با سوالات باز آغاز می شود. تکنیک مشاهده همراه با مشارکت مخصوص تحقیقات میدانی می باشد که با زندگی روزانه سر و کار دارند. این نوع تحقیقات مشخصه انسانشناسان است.

انواع مطالعات:

  1. مطالعات طولی: بر سه نوع است: 1- روند پژوهی داده های افراد مختلف را در فواصل زمانی مقایسه می کند. بررسی و مقایسه مصرف مواد مخدر در 5 سال گذشته، ده سال گذشته یا ایام دورتری  2- مطالعه نسلی: داده های افراد هم سن و سال را با گذشت زمان و در فواصل زمانی مقایسه می کند. 3- مطالعات پانل: افراد معینی را در طول زمان بررسی می کند(مطالعه در یک یا چند مقطع زمانی): مثل تحقیق: تاثیرات بلندمدت مدارس خصوصی و عمومی در ...
  2. تحقیقات مقطعی: مورد تحقیق در زمان معینی مورد مشاهده قرار می گیرد، هدف از این مطالعه اکتشاف یا توصیف و گاه تبیین است.

اجرای علمی تحقیق(قیاسی و استقرایی):

  1. مطالعات قیاسی در تحقیق: نظریه- فرضیه- مشاهده(یعنی از بالا به پایین، از کل به جزء- نظریه آزمایی
  2. مطالعات استقرایی در تحقیق: مشاهده- فرضیه- نظریه و ... به عبارتی مطالعه از پایین به بالا و از جزء به کل- نظریه سازی
  • فرضیه سازی نوعی پیش بینی است
  • آخرین مرحله در چرخه تحقیق، آزمون فرضیه برای تایید یا رد آن است.

خلاصه:

  • پیمایش برای توصیف نگرش و رفتار و تبیین روابط با آزمون فرضیه ها
  • ابزار گردآوری اطلاعات: پرسشنامه با سوالات بسته و طیف لیکرت پنج نمره ای
  • در مطالعات آزمایشی آنهایی که در معرض محرک هستند و قابل دستکاری گروه آزمایش و با آنهایی که در معرض آن نیستند(گروه کنترل) مقایسه می شوند. پیش آزمون و پس آزمون از مشخصه های این گونه تجقیقات می باشند.

 

فرایند طرح تحقیق:

در نوشتن فرایند تحقیق بایستی از موارد زیر استفاده کرد: 

  1. منابع برای انتخاب موضوع   2- منابع منتشر شده    3- طرح های تحقیقاتی جاری و اطلاعات موجود، آمارهای دولتی و مجموعه اطلاعات غیر دولتی

 نحوه تعمیق شناخت موضوع:

  1. استفاده از کتابخانه 2- استفاده از اسناد و گزارش های مکتوب 3- گفتگو با افراد مطلع

تبدیل موضوع به مساله قابل تحقیق:

1-   توجه به جوانب سوال برانگیز موضوع

2-   تعیین هدف تحقیق(اکتشاف: به دنبال عرصه های ناشناخته- توصیف: تشریح دقیق واقعیت و شواهد- تبیین: علت رویدادها و شرایط فزونی یا کاهش پدیده ها 

3-   بیان موضوع به صورت یک رشته سوالات

4-   تدوین چهاچوب نظری

مراحل یازده گانه ی طرح تحقیق:

1-   تعریف موضوع تحقیق   2-جستجوی ابعاد شناخته شده موضوع و تدوین چارچوب نظری

2-   تعریف مفاهیم و سنجش آن ها 3-تعریف روش مناسب گردآوری اطلاعات   4-بیان هدف، ارزش و اصول اخلاقی تحقیق 5-عملیاتی کردن مفاهیم و تعیین ابزارهای تحقیق 6-انتخاب نمونه 7-گردآوری اطلاعات   8-پردازش داده ها   9-تحلیل داده ها    10-ارائه نتایج

اعتبار و پایایی:

1-   اعتبار یعنی آیا واقعا همان چیزی را می سنجیم که قصد سنجش آن را داریم؟ انواع اعتبار عبارتند از: 1- اعتبار محتوا: اصلی ترین روش آزمون اعتبار بررسی دقیق سنجه مفهوم در پرتو معنای آن و طرح این پرسش جدی است که آیا ابزار سنجش واقعا مفهوم مورد نظر را می سنجد یا نه؟ و به این نوع اعتبار، روش تعیین اعتبارا صوری نیز می گویند. 2- اعتبار وابسته به معیار(نمونه ها و ...) 3- اعتبار سازه: ساختن فرضیه هایی درباره مفاهیم مورد سنجش  و ...

2-   پایایی: میزان همسایی نتایج سنجش مکرر

انواع متغیر:

1-   متغیر های مطلق: شغل، سن، جنس آرای انتخاباتی و.. 2- متغیر های عددی: نمرات آزمون پیشرفت تحصیلی و ... ارقامی که معرف متغیرهای عددی، گسسسته یا پیوسته هستند.

سطوح سنجش:

1-   سنجش اسمی: مرد، زن، طبقه و ...    2- سنجش ترتیبی یا رتبه ای: رعایت ترتیب در طبقه، تحصیلات و ...  3-سنجش فاصله ای: دماسنج، و ...  4-سنجش نسبی: مشخصه این سنجش صفر مطلق است. درآمد، سن، تعداد فرزندان، هزینه مسکن، و ...

مقیاس ها:

1-   مقیاس لیکرت: با طیف پنج نمره ای کاملا موافق، موافق، نمی دانم، مخالف و کاملا مخالف و از 1 تا 5 نمره دهی می شود.

2-   مقیاس تفاوت معنایی یا اوزگود و دو قطبی(فعال و منفعل)، داشتن صفت های دو قطبی  مثل خونگرمی و خونسردی- داشتن رضایت و نداشتن رضایت- و ارزیابی با مقیاسی هفت یا پنج درجه ای

3-   مقیاس فاصله ی اجتماعی بوگاردوس: مقیاسی است که بر فواصل بین گویه های ترتیبی مقیاس متمرکز است(مقیاس هفت درجه ای). اگر کسی با عبارت 7 موافق باشد با عبارت های 1 تا 6 نیز موافق است یا اگر کسی با عبارت 3 موافق باشد با عبارت های 1 و 2 نیز موافق است.  

4-   مقیاس ترستون: متشکل از گویه هایی که عده ای داور برای سنجش یک مفهوم انتخاب کرده اند(مقیاس 11 درجه ای از شدیدترین اندازه تا ضعیف ترین).

5-   مقیاس گاتمن: هم شبیه بوگاردوس و هم شبیه ترستون- گویه های آن از نظم و ترتیب درونی برخورند به طوری که قدرت پاره ای از آن ها در سنجش مفهوم مورد بررسی بیشتر از گویه های دیگر است. ضریب بازنمایی با فرمول زیر: یک منهای تعداد خطاها در صورت کسر بر تعداد گویه ها در تعداد پاسخگویان.  

آماره ها:

1-   میانگین(متوسط حسابی)

2-   واریانس(پراکندگی وزن ها از میانگین با واریانس). واریانس راهی است برای سنجش این که واحدهایی که میانگین آن ها بدست آمده چقدر با میانگین تفاوت دارد.

3-   خطای نمونه گیری(میانگین جامعه آماری منهای میانگین نمونه = خطای نمونه گیری)

 

اصطلاحات نمونه گیری:

1-   جامعه آماری جمعیت بزرگ است. 

2-   نمونه که برگرفته از عناصر جامعه آماری است.

روش های انتخاب نمونه احتمال:

1-   نمونه گیری تصادفی ساده و استفاده از فهرست اعداد تصادفی

2-   نمونه گیری سیستماتیک: انتخاب نمونه در فواصل مساوی

3-   نمونه گیری طبقه بندی شده: لیست دانشجویان ساکن خوابگاه و غیر ساکن خوابگاه

4-   نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای

نمونه گیری غیر احتمالی شامل:

نمونه گیری آسان، نمونه گیری تعمدی یا قضاوتی مثل مطالعه معتادان، نمونه گیری سهمیه ای، نمونه گیری زنجیره ای.  

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۹ شهریور ۹۳ ، ۱۴:۳۵
همتعلی حیدری

معرفی نظریه های ارتباطات

 

خویشتن و پیام ها (The self and messages ):

     نظریه تعامل نمادین (Symbolic Interaction Theory )

Georg Herbert Mead

  1. در این نظریه به سه مضمون محوری توجه می شود:
  2. ۱) اهمیت معنا در رفتار انسان ها
  3. ۲) اهمیت تصوری که شخص از هویت و ارزش و استعداد خود دارد. (Self –concept )
  4. ۳) رابطه بین فرد و جامعه
  5. مردم راغب هستند بر اساس معناهایی که به آدم ها، اشیاء و اتفاقات تخصیص می دهند، رفتار کنند. علاوه بر این، معنا در زبانی خلق می شود که مردم هم با سایرین و هم در تفکرات شخصی به کار می برند. زیرا معانی همراه ذاتی هیچ چیز نیستند. زبان به مردم اجازه می دهد تا درکی از خویشتن به دست آورده و در اجتماع با سایرین تعامل کنند.

    نظریه مدیریت هماهنگ مفاهیم ( Coordinated Management of Meaning )

W.Barnett Pears & Vernon Cronen
با فرض این که انسان ها در فضایی از ارتباطات زندگی می کنند(محوریت ارتباطات در زندگی انسان ها) و خلق واقعیت اجتماعی به طور مشترک توسط آدم ها، و همچنین وابسته بودن تعامل اطلاعات به معانی فردی و بین فردی ، این نظریه بیان می کند که مردم در مکالمات با رسیدن به میزانی از انسجام و هماهنگی (مدیریت مفاهیم) معانی را با همدیگر خلق می کنند.
نظریه پردازان CMM شش سطح معنا را ارایه می دهند که: محتوا (Content) ، کنش زبانی (Speech act)، قرارداد یا توافق در رابطه و درک (Cntract)، قسمت بندی به معنی مشخص کردن شروع، میانه و پایان (Episods) ، متن های زندگی (Life scripts)و الگوهای فرهنگی (Cultural patterns) را شامل می شوند ، که در آن هر سطح بالاتر در تعبیر معانی سطح پایین تر کمک می کند، به این معنا که هر سطح پایین تر در درون سطح بالاتر جای گرفته است. افراد در درون ساختاری سلسله مراتبی، معانی صدها پیامی که در روز دریافت می کند را سازمان و نظم می دهند.

    نظریه ناهماهنگی شناختی (Cognitive Dissonance Theory )

Leon Festinger
چهار فرض اصلی در این نظریه عبارتند از :
۱) انسان ها خواهان هماهنگی و انسجام در شناخت خویش هستند.
۲) ناهماهنگی به دلیل تضادهای روان شناختی به وجود می آید.
۳) ناهماهنگی حالت نفرت آوری است که مردم را به کنش هایی با نتایج مشخص وادار می سازد.
۴) ناهماهنگی ، انگیزه ی تلاش هایی برای رسیدن به هماهنگی و انسجام و کاستن از ناهماهنگی می شود. طبق این نظریه، ناهماهنگی شناختی(یا ناسازگاری باورها و رفتارها) آزار دهنده بوده و مردم بسیار انگیزه دارند تا از آن اجتناب نمایند. مردم در تلاش خود برای اجتناب از این احساس ناهماهنگی شناختی، ممکن است از شنیدن نظرات مخالف خویش خودداری کنند، باورهای خود را برای انطباق با اعمالشان تغییر دهند و یا پس از یک تصمیم مشکل به دنبال قوت قلبی بگردند.

  نظریه نقض انتظارات (Expenctancy Violations Theory )

Judee Burgoon
سه پیش فرض راهنمای این نظریه هستند:
۱) تعامل انسان ها توسط انتظارات پیش می رود.
۲) انتظارات در رفتار انسان ها، فرا گرفته می شوند.
۳) ارزیابی میزان انحراف به واسطه ی میزان پاداش ارتباط گیرنده انجام می گیرد.
این نظریه به ساختار پیام های عمدتاً غیرکلامی مربوط می شود و ادعا دارد که وقتی هنجارهای ارتباطی نقض می شوند این نقض ممکن است (براساس درکی که دریافت کننده پیام از نقض کننده دارد) مطلوب یا نامطلوب تعبیر شود.ممکن است نقض انتظارات دیگری، راهبردی برای منطبق کردن با انتظارات دیگری باشد.
مردم انتظارات(توقعات) خود را هم از فرهنگ به طور عام و هم افراد درون این فرهنگ فرامی گیرند.

بهبود روابط (Realationship Development)

     نظریه کاستن عدم اطمینان (Uncertainity Reduction Theory)

Charles Berger & Richard Calabrese
پیش فرض های زیر شکل دهنده ی این نظریه هستند :
۱) مردم در شرایط بین فردی ، عدم اطمینان را تجربه می کنند.
۲) عدم اطمینان وضعیت ناخوشایندی است که موجب تنش شناختی می شود.
۳) هنگام ملاقات، دو غریبه، اولین ملاحظه ی آنان کاستن عدم اطمینان یا افزایش قابلیت پیش بینی است.
۴) ارتباط میان فردی فرآیندی بهبودیابنده است که طی مراحلی روی می دهد.
۵) ارتباط میان فردی اولین وسیله کاهش عدم اطمینان است.
۶) کیفیت و طبیعت اطلاعات مورد مبادله بین مردم در طول زمان تغییر می کند.
۷) پیش بینی رفتار مردم به شکلی قاعده مند ممکن است.
وقتی دوغریبه با هم ملاقات می کنند ، تمرکز اوله آنان بر کاهش سطوح عدم اطمینان در آن موقعیت است و سطوح عدم اطمینان آنان هم در حوزه های رفتاری و هم در حوزه های شناختی وجود دارند. به این معنا که آنان ممکن است ندانند چگونه رفتار کنند (یا فرد مقابل چگونه رفتار خواهدکرد) و یا ممکن است از ذهنیت خود درباره ی دیگری و همچنین ذهنیت طرف مقابل درباره ی خود مطمئن نباشند. عدم اطمینان در سطوح فردی و رابطه ای رخ می دهد.

   نظریه نفوذ اجتماعی (Social Penetration Theory )

Irwin Altman & Dalmas Taylor
چهار پیش فرض این نظریه عبارتند از:
۱) روابط از شکل غیر صمیمی و سطحی به شکل صمیمی و عمقی پیش می روند.
۲) پیشرفت روابط، معمولا منظم و قابل پیش بینی است.
۳) پیشرفت روابط شامل کاهش نفوذ و همچنین زوال و قطع رابطه نیز می شود.
۴) خودافشایی(Self-disclosure ) در محوریت پیشرفت روابط قرار دارد.
نظریه پردازان نظریه نفوذ اجتماعی اعتقاد دارند که روابط میان فردی به شیوه ای تدریجی و قابل پیش بینی رشد می یابند. نظریه نفوذ اجتماعی بیان می کند که خودافشایی روش اصلی برای پیشبرد روابط غیرصمیمانه و کم عمق به روابط عمیق و صمیمانه است. البته با وجود این که خودافشایی می تواند منجر به روابط صمیمانه تر گردد، ممکن است فرد را آسیب پذیر سازد.
چهار مرحله نفوذ اجتماعی عبارتند از:
ـ Oriention
ـ Exploratory
ـ Affective Exchange
ـ Stable Exchange
ـ Affective Exchange
۱) مرحله آشناسازی (orientation stage) که شامل آشکار کردن ابعاد کوچکی در باره خودمان است.
۲) مرحله تبادل عاطفی مقدماتی (stage Exploratory Affective Exchange) که منتج به ظاهر کردن شخصیت ما برای دیگران می شود.
۳) مرحله تبادل عاطفی (Affective Exchange stage )که خودانگیخته بوده و برای طرفین بسیار راحت است.
۴) مرحله تبادل پایدار(Stable Exchenge stage ) که منتج به خودافشایی و خودانگیختگی کامل برای طرفین می شود.

     نظریه تبادل اجتماعی (Social Exchange Theory)

John Thibaut & Harold Kelley
پنج پیش فرض نظریه تبادل اجتماعی بدین قرار هستند:
۱) انسان در پی پاداش بوده و از مجازات احتراز می کند
۲) انسان ها موجوداتی منطقی هستند.
۳) معیارهایی که انسان ها برای ارزیابی هزینه ها و پاداش ها به کار می برند از زمانی به زمان دیگر و از انسانی به انسان دیگر متفاوت است.
۴) روابط وابسته به هم (لازم و ملزوم) هستند.
۵) حیات ارتباطی یک فرآیند است.
طبق این نظریه عامل اصلی در روابط بین فردی ارضای علایق و منافع شخصی طرفین است. علایق شخصی لزوماً بد نیستند و عملاً می توانند روابط را تقویت نمایند. تعاملات بین فردی قابل مقایسه با مبادلات اقتصادی هستند که در آن ها مردم زمانی رضایت می یابند که در مقابل پرداخت خویش معادل منصفانه ای به دست آورند. تبادل ممکن است به چندین شکل (ساختار) واقع شود که شامل ؛
- تبادل مستقیم (Direct Exchange ) که در آن دو فرد هزینه و پاداش را رد و بدل می کنند.
- تبادل عمومی‌(Generalized Exchange ) یا تعمیم یافته که در آن رد وبدل کردن شامل شبکه اجتماعی شده و محدود به دو نفر نمی شود.
- مبادله فعال ( Productive Exchange ) که در آن طرفین هزینه ها و بهره ها را هم زمان متحمل می شوند.

     نظریه دیالکتیک ارتباطی (Relational Dialectics Theory)

Lesli Baxter & Barbara Montgomery
چهار پیش فرض نظریه دیالکتیک رابطه ای بدین قرار می باشند:
۱) روابط خطی نیستند.
۲) حیات رابطه ای با تغییرات شکل می گیرد.
۳) تضاد (تقابل) واقعیت بنیادین در حیات رابطه ای است.
۴) ارتباطات در مرکز سازمان دادن و گفتگو بر سر تضادهای رابطه ای می باشد.
حیات رابطه ای همیشه برقرار است. مردم در جریان روابط به طور مستمر، تقابل نیازهای متضاد را احساس می کنند. اساساً مردم دوست دارند که هم استقلال و هم ارتباط ، هم خودگشایی و هم حفظ حریم شخصی ، هم تنوع و هم قابلیت پیش بینی را با یکدیگر داشته باشند. مردم هنگام برقراری روابط تلاش می کنند بین این نیازهای متضاد سازش ایجاد کنند، اما هرگز نیاز خویش به هر دو عنصر از هر جفت متضاد را ندیده نمی گیرند.
جدل های اصلی رابطه ای (Interactional Dialectics ) تنش های ساخته و منتج شده توسط ارتباطات که عبارتند از:
- خودمختاری و ارتباط (autonomy & connection ) تنش مهمی در روابط که نشان دهنده ی نیازهای متقابل ما برای نزدیکی به دیگران و همچنین جدایی از آنان است.
- خودافشایی و حفاظت(openness and protection) که تنشی مهم در رابطه است و مبتنی بر نیازهای متقابل ما برای گفتن اسرارمان و همچنین مخفی نگاه داشتن آن ها می باشد.
- تازگی و پیش بینی پذیری (novelty & predictability ) تنشی رابطه ای که نشان دهنده تقابل نیازهای ما به ثبات و همچنین تنوع می باشد.
جدل های متنی یا محیطی (Contextual Dialectics ) تنش های منتج شده از جایگاه رابطه در درون فرهنگ است که عبارتند از:
- جدل های حریم خصوصی و عمومی (public & private dialectic ) تضادهای بافتی که منتج از رابطه حریم خصوصی و زندگی عمومی است.
- جدل های واقعیت و ایده آل ها (real & ideal dialectic ) تضادهای متنی منتج از تفاوت ما بین روابط آرمانی و روابط عملی می باشد.

    نظریه مدیریت حریم ارتباطات(Communication privacy Management Theory )

Sandra Petronio
پیش فرض های نظریه مدیریت حریم ارتباطات عبارتند از:
۱) انسان ها تصمیم ساز هستند.
۲) انسان ها قاعده ساز و قاعده مند هستنتد.
۳) در تصمیم های انسان ها و قواعد آن ها به همان اندازه که به خویشتن توجه می شود ملاحظاتی نسبت به دیگران وجود دارد.
خودافشایی در روابط نیازمند مدیریت محدوده های خصوصی و عمومی است. این محدوده ها مابین احساس نیاز به خودگشودگی و احساس هایی که فرد خواهان خصوصی ماندنشان است، وجود دارد. خودگشودگی در بهبود روابط، چیزی فراتر از آشکار کردن اطلاعات شخصی برای دیگران است. بحث درباره این محدوده ها و هماهنگی آن ها نیز لازم است. تصمیم های مبتنی بر خودگشودگی نیازمند مراقبت دقیق هستند.

گروه ها و سازمان ها (Groups & Organizations )

10. تفکر گروهی (Group think )

Irving Janis
نظریه تفکر گروهی مبتنی بر ارتباطات گروه های کوچک است. سه پیش فرض حیاتی این نظریه عبارتند از:
۱) وضعیت گروهی انسجام بالایی را به وجود می آورد.
۲) حل مشکل به شکل گروهی ، فرآیندی هماهنگ است.
۳) گروه ها و تصمیم سازی گروهی بعضی اوقات پیچیده هستند.
تفکر گروهی زمانی رخ می دهد که گروه های کاملا یک دست از در نظرگرفتن جایگزین های بدیل که می توانند تأثیر جدی در حل مشکلات اساسی آن ها داشته باشند بازمی مانند. غالبا اعضای گروه مشابه هم فکر می کنند و در شریک شدن با عقاید متفاوت دیگران بی میل هستنتد. در چنین حالتی گروه ها ممکن است تصمیم های شتاب زده و بی حسابی بگیرند که برخی از این تصمیم ها ممکن است عواقب طولانی در پی داشته باشند.
آفت های تفکر گروهی عبارتند از:
- مبالغه در برآورد توانایی گروه (Overstimation of the group ) شامل باورهای است که گروه را بیش از آنچه در واقع هست توانا می بینند. دو آفت مشخص در این دسته بندی وجود دارند:
۱) باور به اینکه گروه آنقدر ویژه و خاص است که می تواند بر همه موانع غلبه کند.
۲) فرض این که اعضای گروه اندیشمند و خوب هستند بنابراین همه تصمیم های آنان خوب است.
- تفکر با ذهن بسته (closed-mindedness ) تمایل گروه به نادیده گرفتن تفاوت ها در مردم و تذکرات آنان نسبت به تفکر گروهی ضعیف. دو آفت مشخص در این دسته بندی وجود دارد:
۱) کلیشه های مبتنی بر پیش فرض دشمن انگاشتن حریفان گروه
۲) حالتی که در آن اعضای گروه هشدارها نسبت به تصمیم های خود را نادیده می گیرند.
- فشار برای یکسان شدن (Pressure Toward Uniformity ) زمانی رخ می دهد که اعضای گروه صرفا برای همراهی کردن ، همرای می کنند. چهار آفت مشخص آن عبارتند از:
۱) خود سانسوری که اعضای گروه ایرادهای خود نسبت به موضوع و بحث های مخالف را تقلیل می دهند.
۲) این باور که سکوت افراد به معنی موافقت آنان است.
۳) وجود افرادی که گروه را از اطلاعات مخالف محافظت می کنند.
۴) تأثیرگذاری مستقیم بر اعضایی از گروه که افکار مغایر با اکثریت را عرضه می کنند.

11. نظریه ساختاری کردن انطباقی (Adaptive Structuration Theory )

Anthony Giddens , M.Scott poole , David R.Seibold & Robert D.Mcphee
پیش فرض های اساسی راهنمای این نظریه عبارتند از:
۱) گروه ها و سازمان ها از طریق به کارگیری قواعد و منابع تولید شده و بازتولید می گردند.
۲) قواعد ارتباطات هم به عنوان ابزاری برای تعامل و هم نتیجه آن ظاهر می شوند.
۳) ساختارهای قدرت در سازمان ها حاضر هستند و فرایند تصمیم سازی را بوسیله عرضه اطلاعاتی به ما برای بهترین شیوه ی عملی ساختن تصمیم هایمان هدایت می کنند.
گروه ها و سازمان ها ساختارهایی به وجود می آورند که می توان آن ها را به عنوان منابع و قواعد سازمان درنظرگرفت. این ساختارها به نوبه ی خود نظام های اجتماعی درون سازمان را به وجود می آورند. گروه ها و سازمان ها به دلیل شیوه ی عملی ساختن ساختارهای سازمان توسط اعضایشان به حیات و بازتولید و تداوم خود نایل می شوند. در گروه ها و سازمان ها ساختارهای قدرت منجر به تصمیم گیری آن ها می شود.

12. نظریه فرهنگ سازمانی (Organizational culture theory)

Geertz , Pacanowsky & O&#۰۳۹;Donnell-Trujillo
سه پیش فرض اصلی این رویکرد عبارتند از:
۱) افراد سازمانی احساس مشترکی از واقعیت سازمانی خلق کرده و حفظ می نمایند که منجر به درک بهتری از ارزش های سازمان می شود.
۲) به کارگیری و نعبیر نشانه ها برای فرهنگ سازمانی حیاتی می باشد.
۳) فرهنگ ها در سازمان ها تغییر می یابند و تفسیرها از کنش های درون این فرهنگ ها گوناگون هستند.
ارزش ها، معیارها و قواعد درون یک فرهنگ هستند و ارزش های یک سازمان ، قواعد و معیارهای آن سازمان هستند که اعضای سازمان را نسبت به آن چه مهم است آگاه می کنند.انسان ها همانند حیواناتی هستند که در شبکه هایی (تارهایی) که در کارشان به وجود می آورند معلق هستند. فرهنگ سازمانی مرکب از نمادهای مشترکی است که هر یک معنای واحدی دارند. گزارش های سازمانی، تشریفات ، و مناسک مثال هایی از آن چه فرهنگ یک سازمان را تشکیل می دهد ، هستند.

13. نظریه اطلاعات سازمانی (Organizational Information Theory )

Karl Weick
سه پیش فرض اساسی این نظریه عبارتند از :
۱) سازمان های انسانی در محیطی از اطلاعات قرار دارند.
۲) اطلاعاتی که یک سازمان به دست می آورد بر اساس نوع ابهام آن ها متفاوت هستند.
۳) سازمان های انسانی برای کاستن ابهام اطلاعات درگیر فرآیند پردازش اطلاعات می شوند.
فعالیت اصلی سازمان ها فرآیند شفاف ساختن و فهمیدن معنای اطلاعات دوپهلو و مبهم می باشد. افراد سازمانی این فرآیند واضح ساختن و درک کردن را از طریق تصویب مقررات ، گزینش ، و ثبت و ضبط اطلاعات انجام می دهند. سازمان ها به میزانی که قادر به کاهش دوپهلویی و ابهام از این راه ها باشند، موفق هستند.

عامه مردم (The public )

14. علم معانی بیان (The Rhetoric )

Aristotle
پیش فرض های این نظریه عبارتند از:
۱) سخنوران تأثیرگذار باید به مخاطبان خویش توجه کافی بکنند.
۲) سخنوران تأثیرگذار تعدادی دلایل اثباتی برای سخنان خود به کار می گیرند.
نظریه علم معانی بیان مبتنی بر توانایی های قابل دسترسی برای اقناع می باشد به این معنا که سخنوری که علاقمند به اقناع مخاطب خویش است لازم است که سه برهان و دلیل علم بیان را درنظربگیرد: منطق، احساسات و اخلاقیات. خود مخاطبین نیز به همان اندازه در اقتاع مؤثر اهمیت دارند.

15. نمایشی کردن (Dramatism )

Kenneth Burke
سه پیش فرض نظریه نمایشی کردن عبارتند از:
۱) انسان ها، حیواناتی هستند که از نشانه ها (سمبل) استفاده می کنند.
۲) زبان و سمبل ها (نشانه ها) سیستم مهمی را برای انسان تشکیل می دهند.
۳) انسان ها تصمیم گیرنده هستند.(انتخاب گر)
زندگی یک نمایش است. همانند یک بازی نمایشی، زندگی نیازمند بازیگر، صحنه، نقش، برخی ملزومات بازی برای عملی شدن آن ، و قصد و هدف است. یک منتقد علم بیان قادر به درک انگیزه های یک سخنور به وسیله ی تحلیل این عناصر می باشد. علاوه بر این جبران گناه انگیزه ی غایی است و متخصصین علم بیان زمانی می توانند موفق باشند که مخاطبان خویش را با چیزی برای جبران خطا مواجه کنند.

16. پارادایم روایتی (The Narrative Paradigm )

Walter Fisher
پیش فرض های این نظریه عبارتند از:
۱) انسان ها موجوداتی روایت گر هستند.
۲) انتخاب گری و ارتباطات مبتنی بر دلایل مطلوب هستند.
۳) دلایل مطلوب توسط موضوعاتی از تاریخ ، زندگی نامه ، فرهنگ و شخصیت تعیین می شوند.
۴) عقلانیت لازم برای مطلوب بودن مبتنی بر ذهنیت مردم از میزان انسجام و صداقت آن نسبت به زندگی واقعی است.
۵) برای مردم زندگی به شکل مجموعه ای از روایت ها تجربه می شود که باید از میان آن ها انتخاب کرد. ما همچنان که انتخاب می کنیم ، زندگی را در فرآیندی از بازتولید های پی درپی تجربه می کنیم.
انسان ها موجوداتی قصه گو هستند. منطق روایت گری مقدم بر منطق سنتی به کار رفته در مباحث است. منطق روایتی ، یا منطق دلایل خوب ، مبتنی بر این است که مردم اعتبار گویندگان را بر اساس چگونگی انسجام روایت های آنان و میزان وفاداریشان به حقیقت ارزیابی می کنند.

17. مطالعات فرهنگی (Caltural Studies )

Stuart Hall
پیش فرض های نظریه مطالعات فرهنگی عبارتند از:
۱) فرهنگ همه واقعیت های رفتارهای انسان را مورد تهاجم قرار داده و آن را تحت نفوذ در می آورد.
۲) مردم بخشی از ساختار سلسله مراتبی قدرت هستند.
رسانه ها بازتاب دهنده ی ایدئولوژی طبقه حاکم در جامعه هستند. از آن جایی که رسانه ها تحت کنترل سازمان ها (نخبگان) هستند ، اطلاعات عرضه شده به عامه مردم ناچاراً تأثیرگرفته و شکل یافته توسط منافع ذهنی آنان است. هنگام تفسیر فرهنگ لازم است تأثیر رسانه ها و نقش قدرت نیز مورد ملاحظه قرار گیرد. برخی مفاهیم در این نظریه عبارتند از:
- ایدئولوژی : چارچوبی که برای درکی از وجود ما به کار گرفته می شود.
- جنگ های فرهنگی : مناقشات فرهنگی درباره ی معنا، هویت، و تأثیرات
- هژمونی : باور گرامشی مبنی بر این که مردم از وجود و نفوذ سلطه در همه ی ابعاد زندگی شان ناآگاه هستند.
- تئاتر مناقشات : رقابت ایدئولوژی های فرهنگی گوناگون
- ضد هژمونی : وقتی مردم رفتارهای هژمونیک را در چالش با سلطه در زندگی خویش به کار می گیرند.

رسانه ها (The Media )

18. نظریه تحلیل کاشت (Cultivation analysis )

George Gerbner
سه پیش فرض این نظریه عبارتند از:
۱) تلویزیون الزاما و اساسا از سایر شکل های رسانه های جمعی متفاوت است.
۲) تلویزیون شیوه ی تفکر و ارتباط جامعه ما را شکل می دهد.
۳) تأثیر تلویزیون محدود است.
تلویزیون و سایر رسانه ها در چگونگی مشاهده ی جهان توسط مردم نقشی بسیار اساسی دارند. در جامعه امروزی اغلب مردم اطلاعات خود را بیشتر از منابع واسطه ای به دست می آورند تا این که حاصل تجربه مستقیم باشد. بنابراین منابع واسطه ای قادرند احساس شخص از واقعیت را شکل بدهند. خصوصا در رابطه با مسئله خشونت اینچنین است. مشاهده زیاد تلویزیون پرورش دهنده ی این احساس است که جهان مکانی پرخشونت می باشد. طبق این نظریه لازم نیست که تلویزیون یک تأثیر عمده داشته باشد بلکه می تواند با آثار محدود ولی مداوم بر دیدگاه ها اثر بگذارد.

19. نظریه استفاده و رضایت مندی (Uses and Gratifications Theory )

Elihu Katz , Jay G.Blumler & Michael Gurevitch
پنج پیش فرض اساسی این نظریه عبارتند از:
۱) مخاطب ، فعال بوده و استفاده وی از رسانه ها هدفمند می باشد.
۲) ابتکار ربط دادن موضوع ارضای نیاز به انتخاب رسانه ی خاص ، بستگی به فرد فرد مخاطبین دارد.
۳) رسانه ها با سایر منابع در ارضای نیازهای انسان ها رقابت دارند.
۴) مردم خودآگاهی کافی در استفاده از رسانه ، منافع و همچنین انگیزه های خویش دارند که بتوانند به محققین تصویری دقیق از شیوه ی استفاده ی خود ارایه دهند.
۵) قضاوت ارزشی درباره ی محتوای رسانه ها تنها به وسیله ی خود مخاطب قابل تعیین است.
مردم رسانه های خاصی را انتخاب و استفاده می کنند. با تأکید بر دیدگاه تأثیر محدود، رسانه ها دارای تأثیر کمدرنظر گرفته می شوند، زیرا مخاطبین قادرند بر رسانه ها کنترل اعمال کنند. نظریه ی استفاده و رضامندی اغلب با این پرسش مطرح می شود:

مردم با رسانه ها چه می کنند؟

20. نظریه مارپیچ سکوت (Spiarl of silence Theory )

Elisabeth Noelle – Neumann
سه پیش فرض اصلی این نظریه عبارتند از:
۱) جامعه افراد منحرف از هنجارهای اجتماعی مرسوم را به انزوا تهدید می کنند، ترس از انزوا امری فراگیر و جاری است.
۲) این وحشت از انزوا باعث می شود که افراد همیشه برآوردی از وضعیت افکار و عقاید داشته باشند.
۳) رفتارهای عمومی ، از طریق تأکید افکارعمومی تأثیر می پذیرد.
با توجه به قدرت بسیار زیاد رسانه ها، تأثیر آنها بر افکار عمومی ماندگار است. رسانه های جمعی در هماهنگی با نظر اکثریت حاکم در جهت خاموش کردن نظرات اقلیت در زمینه ی مسایل فرهنگی عمل می کنند. هراس از انزوا کسانی را که دارای تفکر در اقلیت هستند، وادار می کند که طبق باورهای سایرین (اکثریت) عمل کنند. افرادی که از انزوای اجتماعی می ترسند در معرض فشار هستند که آن چه را دیدگاه اکثریت فرض می شود، تأیید نمایند، و به این شکل حتی از شناختن همفکران خویش نیز باز می مانند. البته گاهی اوقات اقلیت خاموش با عملگرایی صدای خود را بلند می کند.

21. نظریه تأثیر رسانه ها (Medium Theory )

Marshall Mcluhan
سه پیش فرض اصلی این نظریه عبارتند از:
۱) رسانه ها هر عمل و شیوه ی رفتاری را به جامعه القا می کنند.
۲) رسانه ها درک ما را تثبیت کرده و تجارب ما را شکل می دهند.
۳) رسانه ها دنیای ما را یکپارچه می سازند.
مک لوهان مدعی است که رسانه های هر عصر ماهیت جامعه ی آن عصر را معین می کننتد. وی همچنین معتقد است رسانه ها امتداد حواس انسان هستند. طبق این نظریه جامعه همزمان با رشد فنآوری ها در آن رشد کرده اسصت . از حروف الفبا تا اینترنت ما از رسانه ها تأثیر گرفته ایم و بر آن ها تأثیر گذاشته ایم. به بیان دیگر، رسانه خود پیام است. قواعد رسانه ها، تشدید ، کهنه شدن، بازیابی و تثبیت، به ما نشان می دهند که فنآوری با فنآوری های جدید بر رسانه ها اثر می گذارد. مک لوهان می گوید که انسان ها بیش از این نمی تواند در انزوا زندگی کنند بلکه توسط رسانه های مختلف الکترونیکی به شکل مداوم و یا غیر مداوم در ارتباط خواهند بود و این روند منجر به شکل گیری دهکده ی جهانی می شود.

فرهنگ و تنوع (Culture and Diversity )

22. نظریه مناقشه حیثیتی (Face-Negotiation Theory )

Stella Ting-Toomey
پیش فرض های این نظریه عبارتند از:
۱) هویت فردی در تعاملات بین فردی، آنجا که افراد بر سر هویت های مختلف خویش از فرهنگی به فرهنگ دیگر بحث می کنند، مهم است.
۲) مدیریت مناقشه از طریق حفظ آبرو و فرهنگ انجام می شود.
۳) برخی اعمال مشخص انگاره ی شخصی (self-image) حفظ و نیک داشت آبروی فرد را مورد تهدید قرار می دهند.
مردم در فرهنگ های فردگرایانه و جمع گرایانه آبرو وجه خود را در مناقشات چگونه حفظ می کنند؟ نظریه مناقشه حیثتی مبتنی بر مدیریت و حفظ آبرو است ، که شرح می دهد چگونه انسان هایی از فرهنگ های متفاوت مناقشات حیثیتی را در جهت حفظ وجه خویش مدیریت می کنند . ملاحظات مبتنی بر آبروی خویشتن و آبروی دیگری تفسیرکننده ی مناقشات حیثیتی ما بین افراد با فرهنگ های متفاوت است.

23. نظریه دیدگاه(Standpoint Theory )

Nancy C.M.Hartsock
پنج پیش فرض نظریه ی نقطه نظر(دیدگاه) عبارتند از:
۱) حیات مادی ( جایگاه طبقاتی ) ساختاردهنده و محدود کننده ی درک و دریافت روابط اجتماعی است.
۲) هنگامی که برای دو گروه مختلف حیات مادی به دو شکل متقابل ساختار می یابد، درک هر گروه معکوس دیگری خواهد بود ، همچنین درک گروه مسلط تنها مبتنی بر بخشی از واقعیت بوده و مضر می باشد.
۳) بینش گروه حاکم روابط مادی ای را که همه گروه ها وادار به مشارکت در آن هستند ساختاربندی می کند.
۴) بینش قابل استفاده برای گروه مظلوم (تحت ستم) مبتنی بر مبارزه و تحقق خواسته های آنان می باشد.
۵) برداشت (دیدگاه) گروه تحت ستم ، غیر انسانی بودن روابط بین گروه ها را آشکار می سازد و لزوم ایجاد دنیایی عادلانه تر را یادآور می شود.
مردم از لحاظ دیدگاه اجتماعی در جایگاه خاصی قرار دارند. آنان در نظام سلسله مراتب اجتماعی ، جایگاه های متفاوتی را اشغال می کنند. به همین دلیل افراد موقعیت های اجتماعی را از جایگاه اجتماعی با مزیت خاص مشاهده می کنند. هر دیدگاه با مزیت خاص، لزوما فقط درکی بخشی و ناکامل از حیات اجتماعی ارایه می دهد. با این وجود کسانی که در سطوح پایین این سلسله مراتب جای می گیرند تمایثل دارند درک کامل تری از موقعیت های اجتماعی نسبت به کسانی که در سطوح بالا هستند، پیدا کنند.

24. نظریه گروه خاموش (Muted Group Theory )

Cheris Kramarae
بخش اعظم نظریه پردازی و کاربرد نظریه ی گروه خاموش بر زنان به عنوان یک گروه خاموش تمرکز یافته است. سه پیش فرض اصلی این نظریه عبارتند از:
۱) زنان دنیا را متفاوت از مردان درک می کنند به این دلیل که تجارب متفاوت زنان و مردان و فعالیت های آنان ریشه در تقسیم کار دارد.
۲) به دلیل سلطه سیاسی مردان ، شیوه ی شیوه ی تفکر مردانه مسلط شده است و مردان در مقابل تجربه های آزادانه ی زنان به عنوان الگویی جایگزین مقاومت می کنند.
۳) زنان به منظور مشارکت در جامعه ، باید الگوهای خود را به قالب های قابل درک مردانه تغیییر دهند.
زبان (کلام) بیشتر در خدمت مردان اسنت تا زنان (و شاید امریکایی های اروپایی الاصل بیشتر از امریکایی های آفریقایی الاصل و سایر گروه ها) .
این مسئله به این دلیل روی می دهد که تجربه های مردان امریکایی اروپایی الاصل در زبان نام ها و کلمات مشخصی دارند. در حالی که تجربه های سایر گروه ها از جمله زنان این چنین نیست. به دلیل این مشکل زبانی (ارتباطی) زنان به آشکاری مردان در نظام بندی های اجتماعی حضور ندارند. همچنان که زنان زبان کامل تری برای بیان تجارب خویش به وجود می آورند و همچنان که زنان و مردان تجارب مشترکی به دست می آورند این وضعیت الزام به تغییر پیدا می کند. نظریه ی گروه خاموش یک نظریه ی انتقادی است و به همین دلیل فراتر از توصیف یک پدیده (خاموش بودن زنان) می رود تا به ایجاد تغییر در این وضعیت برسد.

25. نظریه ی انطباق ارتباطی (Communication Accommodation Theory)

Howard Giles
چهار پیش فرض اصلی این نظریه عبارتند از:
۱) مشابهت ها و تفاوت های رفتاری و کلامی در همه مکالمه ها وجود دارد.
۲) شیوه ای که ما با آن کلاک و رفتار دیگری را درک می کنیم چگونگی ارزش گذاری ما را نسبت به مکالمه معین می کند.
۳) زبان و رفتار منتقل کننده ی اطلاعات درباره ی وضعیت اجتماعی و تعلقات گروهی هستند.
۴) میزان انطباق بسته به درجه آمادگی و چارچوب های هنجاری فرآیند انطباق تغییر می کند.
این نظریه به انگیزه ها و پیامدهای اساسی و نهفته ای که هنگام تغییر شیوه ی ارتباطی دوگوینده روی می دهد توجه دارد. هنگام ارتباط، مردم در تلاش هستند تا سبک صحبت خود را با دیگران منطبق ساخته و یا هماهنگ کنند. چنین چیزی به دو روش عملی می شود؛ واگرایی و همگرایی . گروه های دارای غرور قومی یا نژادی اغلب از تمایز استفاده می کنند (واگرایی) تا هویت گروهی خویش را برجسته سازند. همگرایی زمانی روی می دهد که نیاز شدیدی به حمایت اجتماعی، اغلب از جانب افراد فاقد قدرت، وجود داشته باشد.

 

 

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۷ مرداد ۹۳ ، ۱۲:۱۷
همتعلی حیدری

چکیده :

 

این پژوهش با موضوع مونوگرافی روستای دوان  از توابع شهرستان کازرون و با هدف شناخت ویژگی های فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و تاریخی و جغرافیایی در سال 1392 انجام گرفته است. این پژوهش از نظر ماهیت کاربردی می باشد که اطلاعات مورد نیاز در این پژوهش با استفاده از تکنیک های همچون: مشاهده مشارکت آمیز، مصاحبه عمیق و فیش برداری جمع آوری شده است.

روستای دوان با نام محلی دوون که با لهجة دوانی ها می باشد از روستاهای توابع شهرستان کازرون در استان فارس می باشد که زیر نظر دهستان دریس و بخش مرکزی است. این روستا دارای قدمت تاریخی و فرهنگی عمیقی است قدمت این روستا با توجه به سنگ نوشته ها و آثار تاریخی به 4000 سال برمی گردد. نام آورانی همچون : جلال الدین، علامه دوانی، دکتر سردار و ذوالفقار ارشدی و ... زاییدة این آب و خاک اند. از لحاظ ساختار اجتماعی به سه دسته : طبقة صنعتگران، کشاورزان و باغداران و دانشگاهیان تقسیم می شوند. که بیشترین ساختار جمعیتی را طبقة کشاورزان و باغداران تشکیل می دهند. این روستا از نظر اقتصادی و مالی دارای توانی بالاست که بیشتر درآمد حاصله از فعالیت های کشاورزی و باغداری و دامداری است. دارای امکاناتی همچون : گاز کشی، ادارة مخابرات، تصویة آب، مدارس ابتدایی و راهنمایی، حسینیه ها و اماکن مذهبی، تسهیلات و شعبات بانکی مختلف با سابقه ای حدود نیم قرن می باشد. در این تحقیق، روستای دوان از منظره های مختلف مورد بررسی و مطالعه قرار گرفته است که نتایج بدست آمده می تواند برای مستند سازی مورد بهره برداری قرار گیرد.

کلید واژه ها :

مونوگرافی ، روستا،  دوان ، شهرستان کازرون

 

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۷ مرداد ۹۳ ، ۱۱:۵۳
همتعلی حیدری

1.      نظریه تعامل نمادین (Symbolic Interaction Theory )

Georg Herbert Mead 
      در این نظریه به سه مضمون محوری توجه می شود:
۱) اهمیت معنا در رفتار انسان ها
۲) اهمیت تصوری که شخص از هویت و ارزش و استعداد خود دارد(Self –concept ).
۳) رابطه بین فرد و جامعه
مردم راغب هستند بر اساس معناهایی که به آدم ها، اشیاء و اتفاقات تخصیص می دهند، رفتار کنند. علاوه بر این، معنا در زبانی خلق می شود که مردم هم با سایرین و هم در تفکرات شخصی به کار می برند. زیرا معانی همراه ذاتی هیچ چیز نیستند. زبان به مردم اجازه می دهد تا درکی از خویشتن به دست آورده و در اجتماع با سایرین تعامل کنند.

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۷ مرداد ۹۳ ، ۱۱:۱۰
همتعلی حیدری

این پژوهش توسط اینجانب همتعلی حیدری پژوهشگر صدا و سیمای مرکز فارس در اردیبهشت ماه 1392 به اتمام رسیده است که بر اساس این پژوهش مستند تلویزیونی ده قسمتی به تهیه کنندگی آقایان اکبرپور و هاشم زاده از شبکه استانی سیمای مرکز فارس تهیه و تولید خواهد شد. اینجانب محقق و مجری این طرح تحقیقی از ایل قشقایی، طایفه ی دره شوری، تیره ی ارجلو هستم. امید است با نظرات خود ما را در ارتقای این هدف یاری نمایید. 

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۰ شهریور ۹۲ ، ۱۰:۲۵
همتعلی حیدری